ŞEYMA HAZEL TOPRAK

ŞEYMA HAZEL TOPRAK

Zihinsel Yetersizlik (Mental Retardasyon)

Merhaba, şuan okuduğunuz satırlar size yüreğinde en ufak bir kötülük taşımayan yalnızca sevginin kral yada kraliçelerinden geliyor. Aslında çok hassas bir konu ve herkesin bilhassa sayfa takipçilerimizin ne kadar önem arz eden bir noktaya değineceğimizi bilmelerini ve o hassasiyetle okumalarını rica ediyorum. ZİHİNSEL ENGELLİ !

Evet konumuzun çok kaba ve kırıcı tabiri ne yazık ki halk arasında yer eden kullanımı ile bugün sizlerle zihinsel fonksiyonlarında yetersizlik yaşayan bireyleri konuşacağız. Öncelikle belkide sizde de var olan tabuyu yıkmak için çabalayalım. Zihinsel engelli tabiri yerine zihinsel yetersizi kullanırsak hem onlara daha nazik yaklaşmış hemde bu kabalığa son vermiş oluruz diye düşünüyorum.Bu konuda dikkat edeceğinizi umuyor ve zihinsel yetersiz kavramını açıklamaya koyuluyorum.

Zihinsel yetersizlik; doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrasında çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişimsel dönemde ortaya çıkan, uyumlu davranışlarda görülen yetersizliğe ilaveten dikkat, algılama, bellek ve muhakeme gibi genel zeka fonksiyonları açısından normalin altında olma durumu olarak tanımlanmaktadır kitabi bir bilgiyle. Zihinsel fonksiyonlarını yaşıtlarına ve diğer insanlara göre kullanmakta güçlük çeken bireylerin hayati ihtiyaçlarını karşılamak için temel görevleri  yerine getirmede de geç gelişim gösterirler ve çevreye muhtaç olurlar.

Zihinsel Yetersizliğin Dereceleri;

Zihinsel yetersizlik hafif,orta ve aşırı olmak üzere 3 dereceye ayrılır.

Hafif Derecede (Eğitilebilir) Zihinsel Yetersizlik;   Hafif derecede yetersiz bireylerin yaşıtlarına göre görünüş farkları belirgin derecede yoktur bu sebeple fark edilme oranı çok düşüktür. Okula başlamadan önce aile ve çevre tarafından hissedilmeyebilir. Birey kişisel bakım becerilerini yerine getirebilir.Ara ara kişisel bakımın sağlık kurallarının hatırlatılması yararlı olacaktır.

Yer yön bulma becerisine sahip oldukları için yaşadığı yerde kendi ulaşımını sağlayabilir. Bisiklet, paten gibi araçları rahatlıkla kullanabilirler. Dil becerilerini geliştirebilir ve çevresindeki modeller gibi konuşabilir ancak soyut ve felsefi kavramları tartışamazlar. Okuma-yazma, matematik gibi becerileri öğrenebilir. Karşılıklı iletişim becerilerine sahiptir.

Karmaşık planlama, dikkat ve düzenleme gerektiren işleri sürdürmede yetersizdir. Dikkat süresi en az 15-20 dakikadır. Kendi hayatlarını kazanabilecek karmaşık beceri gerektirmeyen işlerde çalışabilirl, yetişkinlikte kısmen ya da tamamiyle yaşamını sürdürebilecek iş becerisi edinebilir. Basit yemekleri ve günlük ev işlerini yapabilir.

Orta Derecede (Öğretilebilir) Zihinsel Yetersizlik;    Çok yaygın ve ağır derecede olmamakla birlikte sıklıkla bedensel özür de gösterirler.Özel eğitim almaları gelişimlerinde büyük öneme sahiptir. Bu şekilde kendilerini belli bir konuma koyabilir ve temel işlevlerini görebilirler.

Özel eğitim almaları taktirde; Yardım almadan birey hayatta kalabilmek için temel ihtiyaçlarını yerine getirebilir. Kendisi ve başkaları için kolay yiyecekler hazırlayabilirler. Vücud hareketlerini kontrol altına alabilir; kaba ve ince kaslarını kullanabilir Anlamlı basit metinleri okuyabilir ancak yazılı iletişimi başaramaz, uzun ve karmaşık sözel iletişimi sürdüremez.

Paranın değerinin farkına varabilirler ancak paranın nasıl kullanılacağı konusunda yardıma ihtiyaçları vardır. Yazılı notla alışverişe gidebilirler ancak bağımsız alışveriş yapamazlar. Yer yön kavramlarını kullanma yeteneğine sahip değildirler.

Tek başlarına bir yerden bir yere gidemezler.

Ağır Derecede (Bağımlı) Zihinsel Yetersizlik;

 Aile ve çevresine bakım konusunda muhtaçtırlar. Süreklilik ve sabır gerektiren bir bakım serüvenleri vardır .

Birey erken yaşta özel eğitim almalı ve gelişimine katkıda bulunulmalıdır.Özel eğitimden yararlanan yetersiz birey, kaşık ve çatal kullanarak yemek yiyebilir, giysilerini giyebilir,tuvaletini kendi yapabilir fakat temizliğini kendisi gerçekleştiremediği için bakıcısına bağlıdır.

Sosyal ilişkiye girerek arkadaşlıklar kurabilirler. Konuşması anlaşılır, işaretleri ve sözcükleri tanıyabilirler.

Çok Ağır Derecede (Tam Bağımlı) Zihinsel Yetersizlik;

 Yaşamları boyunca özel bakıma ihtiyaç duyarlar. İkinci bir özre sahip olma olasılıkları diğer derecelere göre daha yüksektir. Dökerek de olsa çatal kaşık kullanabilir, basit giysileri giyebilir.

Tuvaletlerini yapmayı kısmen öğrenebilirler ancak tuvalet eğitimini yaşıtlarından geç kazanırlar. Temizlik alışkanlıkları denetim ve gözetim gerektirir. Karmaşık, soyut işlemleri takip edemez.

Sınırlı sayıda sözcük kullanabilir.

Zihinsel yetersizliğin sebepleri nelerdir?

Hafif  yetersizliğin sebebi çok geç ortaya çıkmakta ve anlaşılması son derece zor olmaktadır.Çünkü belirgin bir biyolojik nedene rastlanmamaktadır. Orta ve ağır derecede zihinsel yetersizlik biyolojik temellere dayandığı belirlenmiştir. Genel olarak doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası bebeğin maruz kaldığı hasarlarda yetersizlik sebebi olarak bilinir.

Doğum Öncesi Oluşan Nedenler:

  • Annenin yaşı
  • Annenin beslenmesi 
  • Hamilelik döneminde kullanılan ilaçlar
  • Radyasyona maruz kalma
  • İçki, sigara, uyuşturucu gibi alışkanlıklar
  • Psikolojik sorunlar
  • Akraba evliliği
  • Annenin hamilelik döneminde geçirdiği hastalıklar 
  • Zehirlenmeler, Kazalar, travmalar
  • Anne-çocuk arasındaki kan uyuşmazlığı

Doğum Sırası Oluşan Nedenler: 

  • Erken veya geç doğum
  • Kordon dolanması
  • Güç ve riskli doğum
  • Vakum-forseps gibi aletlerin özellikle uzman olmayan kişilerce kullanılması
  • Doğumun hijyenik olmayan ortamlarda yapılması

Doğum Sonrasında Oluşan Nedenler:

  • Çocuğun geçirdiği hastalıklar 
  • Zehirlenmeler
  • Hastalıklarda yanlış ve geç müdahale
  • Beslenme bozuklukları. Kazalar, travmalar ve yetersiz çevre koşulları.

Toplumda Zihinsel Yetersizlik Yaşayan Bireylerin Yeri; Zihinsel fonksiyonlarında yetersizlik yaşayan bireyler toplumumuzun bilinçlenmesi ve eğitim düzeyinin artmasıyla çok daha ilgi görülen bir konuma gelmiş bulunmaktadır.

Toplum olarak onların farklılığının hor görülmemesi ve onlarında bir hayatlarının var olduğunun hissedilmesi üzerine dış dünyaya açılmaları sıklaşmış ve iletişim kurmaları sağlanmıştır. Sadece onlar için çalışma ortamlarının kurulması ve bu bireylerin topluma kazandırılması yönünde çok değerli adımlar atılmıştır.

Eskiden aileler evladının bu durumundan bahsederken sanki utanç verici bir sorunmuş gibi dile getirirler ve hatta çocuklarını toplumdan kaçırırlardı. Bu durum bireyin istenmediğini düşünmesine yol açar ve hem bireyin hemde ailenin psikolojik sorunlar yaşamasına yol açardı.

Zaman sonra onların ne kadar sempatik bireyler olduklarına şahit oldukça topluma kazandırma çalışmaları hız kazanmış bulunmakta.Toplum olarak duyarlılığımızın artmasını diliyorum.

Ailelere TAVSİYELER;  

Öncelikle bahtsız, şanssız veya talihsiz değilsiniz üstelik kaderin tokadını da yemediniz. SAKİN olun ! Belki yaşıtlarından zihinsel fonksiyon olarak oldukça farklı olabilir çocuğunuz ama şefkat, merhamet ve sevgi dolu bir yüreğinde sahibi hatta sevginin temsilcisi..

Yalnıza sizden biraz anlayış, biraz ilgi, birazda sabır istiyor.  Zihinsel fonksiyonlarında yetersizlik yaşayan bir çocuğa sahip olan ebeveynler yetersizliğin farkına vardıklarında öncelikler kendileri bilgilenmeliler. Gerekirse kendileri kendilerinin eğiticisi olarak bu durumda evlatlarına nasıl iyi bir aile olabileceklerini öğrenmelidirler.

Özel eğitim birimlerine başvurabilir uzmanlardan destek alabilirler hatta imkanları varsa özel eğitim olanaklarından mutlaka yararlanmaları gerekmektedir. Bunun dışında psikolojik destek alabilirler.Danışman desteğinde yetersiz bireyle sağlıklı bir iletişim kurmak daha yararlı olacaktır. Yalnız evin kapısını  kapattığınızda siz ve evladınız bir çatı altında tüm gözlerden uzak bir dünyada olacaksınız.

Bu yüzden ona olan sevginizi sık sık ona hissettirmeli ve farklı olduğu duygusuna kapılmasını engellemelisiniz. Çünkü onlar çok hassas duygulara sahipler, incinmemeleri için elinizden geldiğince dikkat etmelisiniz.

FARKLILIĞINI FARK ET VE ONA SARIL!

Bu yazı toplam 9702 defa okunmuştur
Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.