ÖFKELENME NEDENLERİ VE ÇÖZÜM YOLLARI

Çok Mu Çok Öfkeliyiz!

• Her zaman haksızlığa uğruyorum.
• İnsanlar beni anlamıyor, kendimi ifade etmeye çalışıyorum.
• Sinirli değilim, kendimi savunuyorum.
• Üzerimdeki baskıdan kurtumak istiyorum.
• Güçlü olduğumu göstereceğim.
• Hiçkimse sorumluluğunu almıyor. (vb.aşırı talepkar cümleler)
• Ben de onu incitmeliyim. Ben üzüldüysem o da üzülmeli.

Sonrasında…

• Hayır, ben sinirli falan değilim. Öfke kontrolüne ihtiyacım yok.

Diyaloglarını sıkça kullanıyor veya çevrenizden duyuyorsunuzdur. Öfke doğal bir duygu olmasında rağmen öfke kontrolünü yapamamak çağımızın giderek yaygınlaşan bir sorunudur. Genetik faktörler başta olmak üzere iş yaşamındaki sorunlar, günlük yaşam stresi, sağlık ve ailevi sorunlardan dolayı pek çok insan normalden daha fazla öfkelenmektedir. Çoğu zaman da öfkesini kontrol edemeyip istenmeyen davranışlar sergilemektedir. Atalarımızında dediği gibi öfkeyle kalkıp zararla oturmaktadır. Buradaki ‘öfke kontrolünü yapmak’ ifadesi birçok kişi tarafından yanlış anlaşılıyor.

Peki öfke kontrolü ne değildir?

• Öfkelenmemek,
• Olayı görmezden gelmek,
• Olayı alttan almak,
• Durumu kabullenmek.

Öfke kontrolü nedir?

Öfkelendiğimiz zaman; öfkelendiğimiz konunun  ne olduğunu anlamak, bu konuya neden öfkelendiğimizi bilmek ve bu konu hakkında çözüm üretebilmektir.

Öfke kontrolünü nasıl yapabilirim?

Öncelikle öfkeli bir insan olduğumuzu kabul etmeli, öfkemizi kontrol etmek için istekli olmalıyız. Daha sonra aşağıdaki teknikler uygulanabilir.

Ben Dili

Ben dili, günlük konuşmalarımızda duygu,düşünce ve davranışlarımızı nedenleriyle birlikte, ben’li cümlelerle ifade etmektir. Örneğin;

-Ödevlerini yapmaman beni öfkelendirdi.

- Bana bağırman beni üzüyor.

-Benim sözümü dinlemediğin için beni önemsemediğini düşünüyorum.

Ben dili sayesinde karşımızdaki kişiyi kırmadan kendimizi ifade etmiş oluruz. Ayrıca herhangi bir suçluluk duygusu hissetmez, karşımızdaki kişiyi de savunmaya yönlendirmeyiz.

Nefes Egzersizi

Birçok farklı nefes egzersizi vardır. En kolaylarından birini açıklayacak olursak;

1) Öncelikle gözlerinizi kapatın.

2) Sağ elinizi göğsünüze, sol elinizi karnınıza koyun.

3) Derin bir nefes alın, sağ elinizin kalktığını hissedin.

4) 1’den 4’e kadar sayarak 4 adımda nefesinizi verin. (Hızlı ve sık nefes alıp vermek baş dönmesine sebep olabilir. Nefesinizi 4 adımda vermeyi unutmayın.)

5) Bu şekilde birkaç defa nefes alıp verin. Sakinleştiğinizi hissedeceksiniz.

      Ortamdan Uzaklaşma

Öfkelendiğimiz olaya veya kişiye karşı yapabilecek bir şey yoksa ortamdan uzaklaşmayı deneyin. Ortamdan uzaklaşmak kaçmak veya korkmak değildir. Karşınızdakinin ve kendinizin zarar görmemesi için ortamdan uzaklaştığınızı unutmayın. Bu gibi durumlarda kenndinize “Bunu kim için yapıyorum?” sorusunu sorun. Cevap muhtemelen “Kendim için, kendi huzurum için.” olacaktır.

       3D Tekniği

3D (Dur-Düşün-Davran) tekniği olaya objektif bakmanıza yardımcı olur.

       Dur

Öfkelendiğiniz anda herhangi bir şey yapmadan durun. Burada nefes egzersizi yapabilirsiniz.

       Düşün

Tam olarak neye ve kime öfkelendiğinizi düşünün. Burada kendizine “Ben niçin bu kadar öfkelendim?” sorusunu sorabilirsiniz. Olay sonrasında sergileyeceğiniz davranışın kar ve zararını düşünün.

       Davran

Düşünceleriniz sonucunda sizin ve karşınızdaki kişi için en uygun davranışı sergileyin burada kendinizi ben dili ile ifade etmek sizi suçluluk duygusundan kurtarır. Ben dilinin işe yaramayacağını düşünüyorsanız ortamdan uzaklaşabilirsiniz.

       Öfkeyi Başka Nesneye Yöneltmek

Ortamdan uzaklaştım ama öfkemi içimde yaşıyorum diyorsanız veya ancak birilerini, bir şeyleri kırarak rahatlarım diyorsanız öfkenizi başka nesneye yöneltin. Bir yastığa veya kum torbasına vurun. Kağıtlarını yırtın veya yakın. Bir bardağı kırın ve kırıkları bir müddet izleyin. Size ve çevrenize zarar vermeyecek, öfkenizi boşaltacak her türlü nesneyi kullanabilirsiniz.

Merve Çetin/Amasya Üniversitesi